Η θεωρία επαγγελματικής επιλογής του John Holland είναι μία από τις πιο γνωστές και διαδεδομένες θεωρίες στον τομέα του επαγγελματικού προσανατολισμού. Ο Holland υποστήριξε ότι οι άνθρωποι επιλέγουν επαγγέλματα που ταιριάζουν στην προσωπικότητά τους και στα ενδιαφέροντά τους. Σύμφωνα με τον ίδιο, το περιβάλλον εργασίας και η προσωπικότητα του ατόμου πρέπει να βρίσκονται σε αρμονία για να επιτευχθεί επαγγελματική ικανοποίηση και επιτυχία.
Ο Holland διαχώρισε τους ανθρώπους σε έξι βασικούς τύπους προσωπικότητας, οι οποίοι αντιστοιχούν σε έξι εργασιακούς τύπους. Το μοντέλο αυτό είναι γνωστό και ως RIASEC από τα αρχικά των έξι τύπων:
Ρεαλιστικός τύπος (Realistic)
Χαρακτηριστικά: Πρακτικοί, χειροπιαστοί, προτιμούν δραστηριότητες που απαιτούν σωματική εργασία ή δεξιότητες.
Επαγγέλματα: Μηχανικοί, τεχνικοί, γεωργοί, ηλεκτρολόγοι, οδηγοί.
Ερευνητικός τύπος (Investigative)
Χαρακτηριστικά: Αναλυτικοί, λογικοί, με αγάπη για την έρευνα και τη λύση προβλημάτων. Προτιμούν δραστηριότητες που απαιτούν σκέψη και παρατήρηση.
Επαγγέλματα: Επιστήμονες, χημικοί, μαθηματικοί, ερευνητές, γιατροί.
Καλλιτεχνικός τύπος (Artistic)
Χαρακτηριστικά: Δημιουργικοί, εκφραστικοί, με φαντασία. Αποφεύγουν τις δομημένες εργασίες και προτιμούν καλλιτεχνική έκφραση.
Επαγγέλματα: Καλλιτέχνες, ηθοποιοί, συγγραφείς, μουσικοί, σχεδιαστές.
Κοινωνικός τύπος (Social)
Χαρακτηριστικά: Συνεργάσιμοι, υποστηρικτικοί, με έντονη επιθυμία να βοηθούν άλλους. Προτιμούν κοινωνικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες.
Επαγγέλματα: Εκπαιδευτικοί, σύμβουλοι, ψυχολόγοι, νοσηλευτές, κοινωνικοί λειτουργοί.
Επιχειρηματικός τύπος (Enterprising)
Χαρακτηριστικά: Δυναμικοί, επικοινωνιακοί, με ηγετικές ικανότητες και επιθυμία να επηρεάζουν τους άλλους.
Επαγγέλματα: Δικηγόροι, πολιτικοί, επιχειρηματίες, διευθυντές πωλήσεων.
Συμβατικός τύπος (Conventional)
Χαρακτηριστικά: Οργανωτικοί, μεθοδικοί, προτιμούν εργασίες με κανόνες και δομή. Αγαπούν τη λεπτομέρεια και την οργάνωση δεδομένων.
Επαγγέλματα: Λογιστές, γραμματείς, τραπεζικοί υπάλληλοι, αναλυτές δεδομένων.
Η σημασία της θεωρίας του Holland
Η θεωρία του Holland βοηθά τα άτομα να αναγνωρίσουν τις κλίσεις, τις δεξιότητες και τις προτιμήσεις τους, προκειμένου να επιλέξουν το επάγγελμα που τους ταιριάζει καλύτερα. Η κατανόηση του τύπου προσωπικότητας επιτρέπει την καλύτερη επαγγελματική καθοδήγηση και τη λήψη πιο συνειδητών αποφάσεων για την καριέρα τους.
