Έχεις μόλις τελειώσει το γυμνάσιο και βρίσκεσαι μπροστά σε μία πολύ σημαντική επιλογή, τον τύπο λυκείου που θα επιλέξεις για τα επόμενα τρία χρόνια της μαθητικής σου πορείας. Ίσως να αναρωτιέσαι ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στο Επαγγελματικό Λύκειο (ΕΠΑΛ) και το Γενικό Λύκειο (ΓΕΛ) και ποιος τύπος θα ταιριάξει καλύτερα στα ενδιαφέροντά σου και στους μελλοντικούς σου στόχους. Η επιλογή αυτή είναι καθοριστική γιατί καθορίζει το περιεχόμενο που θα μελετήσεις, τις δεξιότητες που θα αποκτήσεις και τις επαγγελματικές ή ακαδημαϊκές προοπτικές που θα ανοίξει μπροστά σου.
Το πρώτο και βασικό που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι τόσο το ΕΠΑΛ όσο και το ΓΕΛ ανήκουν στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, διαρκούν τρία χρόνια και οδηγούν στην απόκτηση απολυτηρίου λυκείου που έχει την ίδια ισχύ και αναγνώριση. Ωστόσο, ο χαρακτήρας των δύο αυτών λυκείων διαφέρει σημαντικά ως προς το περιεχόμενο σπουδών και τις μετέπειτα δυνατότητες που προσφέρουν.
Στο Γενικό Λύκειο, η εκπαίδευση είναι κυρίως θεωρητική και επικεντρώνεται στη γενική παιδεία, με μαθήματα όπως νεοελληνική γλώσσα, μαθηματικά, φυσικές επιστήμες, ιστορία και ξένες γλώσσες. Οι μαθητές έχουν την ευκαιρία να επιλέξουν έναν από τους τέσσερις επιστημονικούς τομείς στην Γ΄ Λυκείου, που καθοδηγούν την προετοιμασία τους για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Ο γενικός χαρακτήρας του ΓΕΛ το καθιστά την κλασική επιλογή για όσους θέλουν να ακολουθήσουν πανεπιστημιακές σπουδές σε ευρύ φάσμα επιστημών και ειδικοτήτων.
Αντίθετα, το Επαγγελματικό Λύκειο συνδυάζει τη θεωρητική γενική παιδεία με την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση. Ο μαθητής στο ΕΠΑΛ παρακολουθεί ειδικά μαθήματα επαγγελματικών τομέων που περιλαμβάνουν θεωρία αλλά και εργαστηριακή πρακτική, προσανατολισμένα σε συγκεκριμένους κλάδους όπως η πληροφορική, η ηλεκτρολογία, η μηχανολογία, η υγεία, η διοίκηση επιχειρήσεων κ.ά. Η διάρκεια της φοίτησης στο ΕΠΑΛ είναι επίσης τριετής και οι μαθητές αποκτούν, πέρα από το απολυτήριο λυκείου, και πτυχίο ειδικότητας επιπέδου 4, που τους προσφέρει επαγγελματικά δικαιώματα και διευκολύνει την ένταξη τους στην αγορά εργασίας.
Ένα ακόμα σημαντικό στοιχείο που διακρίνει τα δύο λύκεια είναι η προσέγγιση στις Πανελλαδικές εξετάσεις. Και στα δύο λύκεια οι μαθητές δίνουν τέσσερα μαθήματα, αλλά το περιεχόμενο και ο χαρακτήρας αυτών διαφέρει. Στο ΓΕΛ τα μαθήματα είναι θεωρητικά και προσανατολισμένα στα επιστημονικά πεδία που ο μαθητής έχει επιλέξει, ενώ στο ΕΠΑΛ δύο από τα τέσσερα μαθήματα είναι ειδικότητας, με στόχο να αξιολογηθεί η τεχνική και επαγγελματική κατάρτιση. Επίσης, η ύλη των θεμάτων στις εξετάσεις του ΕΠΑΛ είναι πιο συγκεκριμένη και μικρότερη σε έκταση σε σχέση με το ΓΕΛ, ενώ παράλληλα οι θέσεις εισαγωγής για τους επιτυχόντες των ΕΠΑΛ σε πανεπιστημιακά τμήματα είναι περιορισμένες σε ποσοστό σε σχέση με το ΓΕΛ.
Όσον αφορά μετά το σχολείο, οι απόφοιτοι του Γενικού Λυκείου έχουν ευρεία πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση σε διάφορα πεδία, ενώ οι απόφοιτοι του ΕΠΑΛ έχουν στο πλευρό τους τη δυνατότητα άμεσης επαγγελματικής απορρόφησης αλλά και συνέχισης σπουδών, είτε σε ΑΕΙ είτε σε Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ) με προτεραιότητα. Το πτυχίο ειδικότητας που αποκτούν αποτελεί σημαντικό προσόν όσον αφορά τις αγορές εργασίας που σχετίζονται με τις ειδικότητές τους. Χάρη στην πρακτική άσκηση και την εργαστηριακή εκπαίδευση, οι απόφοιτοι του ΕΠΑΛ διαθέτουν σημαντικές δεξιότητες που τους κάνουν ανταγωνιστικούς επαγγελματίες σε τεχνικούς και ειδικούς κλάδους.
Έτσι, από την οπτική της επαγγελματικής καθοδήγησης, η επιλογή ανάμεσα σε ΓΕΛ και ΕΠΑΛ εξαρτάται από τις κλίσεις, τα ενδιαφέροντα και τους στόχους του κάθε μαθητή. Όσοι επιθυμούν μια πιο θεωρητική και γενική μαθησιακή εμπειρία με στόχο την πανεπιστημιακή μόρφωση, πιθανότατα θα εξυπηρετηθούν καλύτερα από το ΓΕΛ. Αντίθετα, όσοι έχουν συγκεκριμένα επαγγελματικά ενδιαφέροντα και επιδιώκουν μια πιο πρακτική, τομεακή εκπαίδευση με άμεση προοπτική απασχόλησης ή εξειδικευμένες τεχνικές σπουδές, το ΕΠΑΛ παρέχει ολοκληρωμένες επιλογές που τους προετοιμάζουν κατάλληλα.
Τέλος, η μαθητεία αποτελεί μια από τις βασικές διαφoρές του Επαγγελματικού Λυκείου (ΕΠΑΛ) σε σχέση με το Γενικό Λύκειο. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα πρακτικής εκπαίδευσης στο πλαίσιο του μεταλυκειακού έτους, όπου ο μαθητής εργάζεται σε πραγματικές επιχειρήσεις και εγκαταστάσεις, ενώ ταυτόχρονα παρακολουθεί και εργαστηριακά μαθήματα στο σχολείο.
Συνοψίζοντας, η επιλογή μεταξύ ΕΠΑΛ και ΓΕΛ δεν είναι απλά θέμα προτίμησης, αλλά μια στρατηγική απόφαση προσαρμοσμένη στα προσωπικά χαρακτηριστικά και στο μέλλον κάθε μαθητή. Ως σύμβουλος επαγγελματικού προσανατολισμού, θα πρότεινα να ληφθούν υπόψη τόσο οι ακαδημαϊκές δυνατότητες όσο και οι επαγγελματικές προοπτικές, ώστε να γίνει η επιλογή που θα προσφέρει στο μαθητή την καλύτερη βάση για την επιτυχία και την εξέλιξη του στο μέλλον.
