Το να βρεθείς σε μια σχολή που τελικά δεν σου αρέσει είναι ένα από τα πιο κοινά και ανθρώπινα βιώματα για πολλούς/ες φοιτητές/τριες. Μπορεί να φαντάζει στην αρχή σαν αποτυχία ή αδιέξοδο, αλλά στην πραγματικότητα είναι μια σημαντική εμπειρία αυτογνωσίας. Αν αναγνωρίζεις τον εαυτό σου σε αυτό το σενάριο, δεν είσαι μόνος /η και το πιο σημαντικό, υπάρχουν λύσεις και εναλλακτικές.
Η επιλογή σπουδών είναι συχνά προϊόν πίεσης, έλλειψης πληροφόρησης ή απλώς κακής χρονικής συγκυρίας. Πολλοί νέοι και νέες καλούνται να επιλέξουν επαγγελματική κατεύθυνση στα 17 ή 18 τους χρόνια, πριν καλά-καλά γνωρίσουν τον εαυτό τους. Έτσι, δεν είναι καθόλου περίεργο να προκύψει μια αναντιστοιχία ανάμεσα στο τι σπουδάζεις και στο τι πραγματικά σε ενδιαφέρει ή σε εκφράζει.
Το πρώτο βήμα είναι να αναγνωρίσεις με ειλικρίνεια αυτό που νιώθεις. Δεν είναι ντροπή να δηλώσεις ότι δεν βρίσκεις ενδιαφέρουσα τη σχολή σου. Δεν σημαίνει ότι δεν έχεις ικανότητες ή ότι δεν προσπαθείς. Απλώς, πρόκειται για μια πορεία που δεν ταυτίζεται με τις αξίες, τις προτιμήσεις ή τις δυνατότητές σου. Η παραδοχή αυτή δεν σε κάνει αδύναμο σε κάνει ενσυνείδητο και ώριμο.Το ποσοστό των φοιτητών/τριών στην Ελλάδα που εγκαταλείπουν τις αρχικές σπουδές τους είναι σχεδόν 30% σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ (Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης) Education at a glance. Ο λόγος είναι είτε επειδή η σχολή τους «είναι δύσκολη» ή «δεν είναι αυτό που περίμεναν».
Αφού κατανοήσεις ότι η δυσφορία σου είναι υπαρκτή και δικαιολογημένη, ήρθε η ώρα να αξιολογήσεις τις επιλογές σου. Υπάρχουν αρκετά μονοπάτια που μπορείς να ακολουθήσεις, ανάλογα με το σημείο στο οποίο βρίσκεσαι στις σπουδές σου και με το τι θέλεις να πετύχεις:
-
Να αλλάξεις σχολή, μέσω νέων πανελλαδικών εξετάσεων, μηχανογραφικού 10%, κα. Αυτή η επιλογή είναι πιο ριζική και συχνά πιο απαιτητική, αλλά για κάποιους είναι μονόδρομος αν η τρέχουσα σχολή τους είναι τελείως ξένη προς τα ενδιαφέροντά τους.
-
Να ολοκληρώσεις τη σχολή σου και μετά να αλλάξεις κατεύθυνση. Αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο όταν δεν θέλεις να χάσεις τα χρόνια σπουδών σου ή όταν μπορείς να “χτίσεις” πάνω στο υπάρχον πτυχίο με ένα μεταπτυχιακό ή μια εξειδίκευση σε διαφορετικό τομέα.
- Ενημερώσου για το Πρόγραμμα Εσωτερικής Κινητικότητας. Τι είναι το Πρόγραμμα Εσωτερικής Κινητικότητας; Είναι αυτό που λέμε «Εσωτερικό ERASMUS». Ξεκινάει για πρώτη φορά στην Ελλάδα από το νέο ακαδημαϊκό έτος 2024-2025 και παρέχει τη δυνατότητα σε φοιτητές ελληνικών Πανεπιστημίων να μετακινηθούν σε άλλη Σχολή για ένα ακαδημαϊκό εξάμηνο, να παρακολουθήσουν άλλα μαθήματα και να αξιολογηθούν σε αυτά. Πχ. ένας φοιτητής της Αρχαιολογίας θα μπορεί να παρακολουθήσει ένα εξάμηνο σε τμήμα Φιλοσοφίας ή ένας φοιτητής Φυσικής σε τμήμα Οικονομικών διαφορετικού ΑΕΙ.
-
Να εμπλουτίσεις τις σπουδές σου με παράλληλη εκπαίδευση. Σεμινάρια, MOOCs (online μαθήματα), πρακτική άσκηση σε άλλους τομείς και εθελοντισμός μπορούν να σου δώσουν εμπειρίες και να σε φέρουν σε επαφή με αυτό που πραγματικά σε ενδιαφέρει.
Κάπου εδώ έρχεται και το κρίσιμο ερώτημα: “Τι μου αρέσει τελικά;” Πολλές φορές ξέρουμε τι δεν μας αρέσει, αλλά δυσκολευόμαστε να προσδιορίσουμε τι θέλουμε. Κάνε μια ενδοσκόπηση. Αναλογίσου: Ποιο μάθημα ή δραστηριότητα σε κρατά σε εγρήγορση; Πότε νιώθεις δημιουργικός; Σου αρέσει να εργάζεσαι μόνος ή με άλλους; Θες σταθερότητα ή ποικιλία; Αυτές οι απαντήσεις θα γίνουν πυξίδα για την πορεία σου.
Αν νιώθεις ότι δεν μπορείς να βγάλεις άκρη μόνος σου, μη διστάσεις να απευθυνθείς σε έναν σύμβουλο επαγγελματικού προσανατολισμού. Η γνώμη ενός ειδικού μπορεί να σου προσφέρει μια αντικειμενική, επιστημονική και ενδυναμωτική προοπτική για το πώς να χτίσεις τη νέα σου πορεία. Ένα ψυχομετρικό τεστ, για παράδειγμα, μπορεί να αποκαλύψει δεξιότητες και τάσεις που δεν είχες συνειδητοποιήσει.
Αξίζει επίσης να θυμάσαι ότι ένα πτυχίο δεν καθορίζει τη ζωή σου. Πλέον, οι επαγγελματικές διαδρομές είναι πιο ευέλικτες από ποτέ. Πολλοί άνθρωποι δουλεύουν σε τομείς άσχετους με τις σπουδές τους. Η τεχνολογία, η εκπαίδευση, η επιχειρηματικότητα, η τέχνη, η υγεία και άλλοι τομείς είναι πλέον διασυνδεδεμένοι και επιτρέπουν τη δημιουργία μοναδικών επαγγελματικών ταυτοτήτων.
Τέλος, δες αυτή την εμπειρία όχι ως αποτυχία, αλλά ως μάθημα αυτογνωσίας. Το να αντιληφθείς ότι μια κατεύθυνση δεν σου ταιριάζει είναι εξίσου σημαντικό με το να βρεις τι σου ταιριάζει. Είναι μια ένδειξη ότι ακούς τον εαυτό σου και αυτό είναι από μόνο του επιτυχία.
Μπορεί να μην διάλεξες σωστά στην αρχή, αλλά τώρα έχεις περισσότερα δεδομένα, εμπειρία και ωριμότητα. Και κάθε βήμα που θα κάνεις από εδώ και πέρα μπορεί να είναι πιο κοντά σε εκείνο που θα σε κάνει να ξυπνάς το πρωί με ενδιαφέρον και ενέργεια.
