Χθες, στις 2 Οκτωβρίου, έκλεισε ξανά μια προθεσμία που για εκατοντάδες οικογένειες σήμαινε κάτι πολύ περισσότερο από μια απλή διοικητική διαδικασία. Όταν λέμε «μετεγγραφές», μιλάμε για μια διαδικασία που στην πραγματικότητα ξεκίνησε πολλούς μήνες νωρίτερα.
Όλα αρχίζουν από το μηχανογραφικό
Ώς σύμβουλος επαγγελματικού προσανατολισμού, διαπιστώνω κάθε χρόνο την ίδια επαναλαμβανόμενη κατάσταση: τον Σεπτέμβριο οι οικογένειες αναζητούν τρόπους για να εξασφαλίσουν μια μετεγγραφή. Ωστόσο, η μετεγγραφή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον τρόπο που έχει οργανωθεί και συμπληρωθεί το μηχανογραφικό δελτίο του υποψηφίου.
Η στρατηγική για μια πιθανή μετεγγραφή χτίζεται από τον Ιούνιο. Πρέπει με μεγάλη προσοχή να μπουν με σειρά προτεραιότητας οι σχολές επιθυμίας. Να υπολογιστεί η διαφορά στα μόρια για τη βάση μετεγγραφής γιατί χρειάζονται 2.750 μόρια διαφορά. Να μελετηθούν τα εναλλακτικά σενάρια μετακίνησης και να δοθεί τεράστια σημασία στις αντιστοιχίες των σχολών.
Όλα αυτά είναι μόνο η αρχή για να διασφαλιστεί η υπόθεση ότι ένα παιδί μπορεί να αιτηθεί μετεγγραφής. Δηλαδή, πριν καν σκεφτούμε αν θα τα καταφέρει, πρέπει πρώτα να δούμε αν έχει το δικαίωμα να το επιχειρήσει.
Οι ιστορίες πίσω από κάθε αίτηση
Αυτό που συναντάμε συχνά στη συμβουλευτική είναι οι διαφορετικές ιστορίες που κρύβονται πίσω από κάθε αίτηση μετεγγραφής. Κάθε οικογένεια έχει τις δικές της ανάγκες και προϋποθέσεις, τα δικά της οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια. Μια μετεγγραφή δεν είναι απλά ένα παιδί που θέλει να αλλάξει σχολή. Κρύβει από πίσω ανάγκες που αφορούν ένα ολόκληρο οικογενειακό σύστημα. Γονείς που δεν μπορούν να στηρίξουν δύο παιδιά σε διαφορετικές πόλεις, εργάζονται δύο δουλειές για να καλύψουν τα έξοδα ενοικίου σε φοιτητικές πόλεις που έχουν γίνει ασύλληπτες στα έξοδα.
Τα αδέρφια που έρχονται από πίσω
Αδέρφια που έρχονται από πίσω και πρέπει να συνυπολογιστούν. Αυτή η φράση κρύβει μέσα της όλη την αγωνία των γονιών. Γιατί δεν είναι μόνο το ένα παιδί που θα σπουδάσει. Είναι το δεύτερο, το τρίτο που έρχεται. Και ένα οικονομικοκοινωνικό σύστημα που όσο περνούν τα χρόνια δυσκολεύει στο να μπορέσουν οι οικογένειες να στηρίξουν τα παιδιά τους να σπουδάσουν.
Οι τιμές των ενοικίων στις φοιτητικές πόλεις έχουν εκτοξευτεί. Το κόστος ζωής γενικότερα. Και μια μεσαία οικογένεια βρίσκεται στη δύσκολη θέση να πρέπει να κάνει επιλογές που δεν θα έπρεπε να κάνει. Να διαλέξει ποιο παιδί θα στηρίξει περισσότερο, ποιο θα αφήσει να παλέψει μόνο του.
Η πραγματικότητα των κριτηρίων
Τα οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια για τις μετεγγραφές αντανακλούν αυτή την πολυπλοκότητα. Όταν μια οικογένεια έχει κατά κεφαλήν εισόδημα κάτω από 3.000 ευρώ, παίρνει 6 μόρια. Από 3.001 έως 6.000, παίρνει 4 μόρια. Αυτά τα νούμερα δεν είναι απλά στατιστικά στοιχεία. Είναι ανθρώπινες ιστορίες.
Τριτεκνία, πολυτεκνία, αναπηρία σε συγγενή πρώτου βαθμού, όλα αυτά δίνουν μόρια γιατί αντιπροσωπεύουν πραγματικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι οικογένειες. Στη συμβουλευτική πρακτική, κάθε περίπτωση είναι μοναδική. Δεν υπάρχουν έτοιμες συνταγές. Υπάρχουν οικογένειες που παλεύουν να κρατήσουν τα παιδιά τους κοντά, γιατί δεν αντέχουν οικονομικά τη διασπορά. Η μετεγγραφή, για πολλούς, είναι η ελπίδα να μπορέσουν να συνδυάσουν την ποιότητα των σπουδών με την οικονομική βιωσιμότητα. Να μην χρειαστεί να διαλέξουν ανάμεσα στο όνειρο του παιδιού τους και την οικονομική επιβίωση της οικογένειας.
Ο ρόλος του επαγγελματία
Γι’ αυτό και η δουλειά του συμβούλου είναι τόσο σημαντική. Δεν είμαστε εδώ μόνο για να συμπληρώσουμε χαρτιά. Είμαστε εδώ για να κατανοήσουμε τις ανάγκες κάθε οικογένειας, να αξιολογήσουμε τις πραγματικές δυνατότητες, να δώσουμε ρεαλιστικές προσδοκίες.
Να εξηγήσουμε ότι η μετεγγραφή δεν είναι μαγική λύση. Ότι χρειάζεται προγραμματισμό, υπομονή, και συχνά λίγη τύχη. Ότι πρέπει να έχουμε εναλλακτικά σχέδια και να μην βασιζόμαστε σε μια μόνο επιλογή.
Στις οικογένειες που δεν τα κατάφεραν φέτος, θέλω να πω ότι δεν τελειώνει εδώ ο κόσμος. Υπάρχουν άλλοι δρόμοι, άλλες ευκαιρίες. Στις οικογένειες που ετοιμάζονται για τις επόμενες πανελλαδικές, το μήνυμα είναι ξεκάθαρο, η προετοιμασία για μια πιθανή μετεγγραφή ξεκινά από σήμερα, όχι όταν ανοίξει η πλατφόρμα του υπουργείου.
Γιατί οι μετεγγραφές δεν είναι μόνο μια διοικητική διαδικασία. Είναι μια διαδικασία που αγκαλιάζει ολόκληρες οικογένειες, που αντανακλά κοινωνικές πραγματικότητες, και που απαιτεί κατανόηση, υπομονή και επαγγελματική καθοδήγηση.
